Γράφει: ο Αρείων Κυριάκος Χιώτης
Ο Καιάδας είναι το πιο γνωστό βάραθρο της αρχαιότητας
Ο Καιάδας είναι το πιο γνωστό βάραθρο της αρχαιότητας
Η διήγηση του Πλουτάρχου για τον θρύλο που θέλει τους Σπαρτιάτες να θανατώνουν τα ασθενικά βρέφη ρίχνοντάς τα στον Καιάδα είναι γνωστή όχι όμως αληθινή.
Η Θέση του βαράθρου Καιάδα
Πλησίον της εξόδου του χωριού Τρύπη.
Το σπηλαιο-βάραθρο του Καιάδα βρίσκεται στις δυτικές υπώρειες του Ταΰγετου, σε λόφο με υψόμετρο 750m και στην έξοδο του εντυπωσιακού φαραγγιού που συνδέει οδικά τη Σπάρτη με την Καλαμάτα.
Η διάνοιξη του σπηλαιο-βαράθρου στο εσωτερικό του λόφου, σε οριζόντιο μήκος περίπου 50m, πλάτος 1,5-3,5m και ύψος 18-25m των κατακόρυφων τοιχωμάτων, οφείλεται σε κατακόρυφη τεκτονική διάκλαση που διασχίζει το μητρικό πέτρωμα του λόφου, σε κατεύθυνση ΒΑ-ΝΔ. Η διάνοιξη αυτή οφείλεται επίσης στη διοχέτευση καρστικών υδάτων προς τα βαθύτερα στρώματα των ασβεστολίθων της περιοχής, που οδήγησαν στη διεύρυνση της διάκλασης στο βαθύτερο και στο κυρίως βάραθρο του σπηλαίου. Τα συγκεκριμένα σημεία του βαράθρου που χαρακτηρίζονται από την μεγαλύτερη κατακόρυφη -δίκην πηγαδιού- ανάπτυξη συγκεντρώνουν στον πυθμένα τη μεγαλύτερη στρωματογραφική επίχωση με ανθρώπινα οστά.
Ο μύθος
Ο μύθος ταυτίστηκε με την αναφορά του Πλουτάρχου στο βίο του Λυκούργου αναφερόμενος στους «Αποθέτες». Αναφέρει λοιπόν ότι οι Σπαρτιάτες οδηγούσαν τα νεογέννητα παιδιά σε μια επιτροπή γερόντων όπου έκριναν αν το παιδί θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ικανό πολίτη της Σπάρτης ή όχι. Αν το αποτέλεσμα της κρίσης δεν ήταν θετικό, θα οδηγούσαν το βρέφος στο Καιάδα για να πεθάνει.
Η άρνηση του μύθου
Το παραμύθι του Καιάδα και των ανάπηρων τέκνων πως μπορεί να ισχύει όταν για παράδειγμα :
ο Τυρταίος ήταν εκ γενετής τυφλός
ο Βασιλέας Αγησίλαος της Σπάρτης ήταν εκ γενετής χωλός
Επίσης, οι μαρτυρίες για τον τρόπο που αντιμετώπιζαν την αναπηρία τους πολίτες της Σπάρτης:
Α) όταν κάποτε ειρωνεύτηκαν έναν κουτσό Σπαρτιάτη που πήγαινε να πολεμήσει, αυτός απάντησε πως «ο πόλεμος χρειάζεται άτομα που μένουν στη θέση τους και όχι άτομα που το βάζουν στα πόδια»,
Β) σε παρόμοια περίπτωση τυφλού Σπαρτιάτη, αυτός απάντησε πως «και τίποτα να μην κάνω, όλο και κάποια λεπίδα του εχθρού θα στομώσω με το σώμα μου».
Ενώ πρέπει να σημειώσουμε ότι αποθετήριο αναπήρων παιδιών πρωτολειτούργησαν επί Βυζαντίου.
Τα ανάπηρα παιδιά τα απέθεταν στα "άντρα" (σε σπηλιές).
Απόθετες παιδιών υγιών και μη λειτούργησαν και απο τους Ρωμαίους κατά την τελευταία περίοδο της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
Οι σύγχρονες έρευνες στον Καιάδα.
το 1904, τα αρχαιολογικά ευρήματα εντός του Καιάδα οδήγησαν λανθασμένα την τότε ομάδα ξένων αρχαιολόγων στη διαπίστωση, ότι οι αρχαίοι Σπαρτιάτες έριχναν στον γκρεμό τα ανάπηρα παιδιά, βασιζόμενη στο μικρό μέγεθος των οστών, που αποκάλυψε η αρχαιολογική έρευνα, τα οποία αποδόθηκαν ατυχώς σε οστά μικρών παιδιών.
1956
1983
Το 1983, με πρωτοβουλία του καθηγητή Πανεπιστημίου Κρήτης αρχαιολόγου Π. Θέμελη, προϊσταμένου της Εφορείας Σπηλαιολογίας και Παλαιοανθρωπολογίας, διοργανώθηκε ερευνητική αποστολή με συμμετοχή του Ανθρωπολογικού Μουσείου της Iατρικής Σχολής, για την εξερεύνηση σπηλαιο-βαράθρου, γνωστού ως Καιάδα, που βρίσκεται στην περιοχή του οικισμού Τρύπη, περίπου 10km βορειοδυτικά της Σπάρτης.
2003
Το 2003, το υπουργείο Πολιτισμού ενέκρινε τριετές ερευνητικό και εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Ανθρωπολογικού Μουσείου για τη διεξοδικότερη μελέτη του σπηλαιο-βαράθρου του Καιάδα με τη συνεργασία της εφορείας Σπηλαιολογίας Παλαιοανθρωπολογίας και της Ε' Εφορείας Κλασικών και Προϊστορικών Αρχαιοτήτων της Σπάρτης.
Πηγές:
Η Θέση του βαράθρου Καιάδα
Πλησίον της εξόδου του χωριού Τρύπη.
Το σπηλαιο-βάραθρο του Καιάδα βρίσκεται στις δυτικές υπώρειες του Ταΰγετου, σε λόφο με υψόμετρο 750m και στην έξοδο του εντυπωσιακού φαραγγιού που συνδέει οδικά τη Σπάρτη με την Καλαμάτα.
Η διάνοιξη του σπηλαιο-βαράθρου στο εσωτερικό του λόφου, σε οριζόντιο μήκος περίπου 50m, πλάτος 1,5-3,5m και ύψος 18-25m των κατακόρυφων τοιχωμάτων, οφείλεται σε κατακόρυφη τεκτονική διάκλαση που διασχίζει το μητρικό πέτρωμα του λόφου, σε κατεύθυνση ΒΑ-ΝΔ. Η διάνοιξη αυτή οφείλεται επίσης στη διοχέτευση καρστικών υδάτων προς τα βαθύτερα στρώματα των ασβεστολίθων της περιοχής, που οδήγησαν στη διεύρυνση της διάκλασης στο βαθύτερο και στο κυρίως βάραθρο του σπηλαίου. Τα συγκεκριμένα σημεία του βαράθρου που χαρακτηρίζονται από την μεγαλύτερη κατακόρυφη -δίκην πηγαδιού- ανάπτυξη συγκεντρώνουν στον πυθμένα τη μεγαλύτερη στρωματογραφική επίχωση με ανθρώπινα οστά.
Ο μύθος
Ο μύθος ταυτίστηκε με την αναφορά του Πλουτάρχου στο βίο του Λυκούργου αναφερόμενος στους «Αποθέτες». Αναφέρει λοιπόν ότι οι Σπαρτιάτες οδηγούσαν τα νεογέννητα παιδιά σε μια επιτροπή γερόντων όπου έκριναν αν το παιδί θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ικανό πολίτη της Σπάρτης ή όχι. Αν το αποτέλεσμα της κρίσης δεν ήταν θετικό, θα οδηγούσαν το βρέφος στο Καιάδα για να πεθάνει.
Η άρνηση του μύθου
Το παραμύθι του Καιάδα και των ανάπηρων τέκνων πως μπορεί να ισχύει όταν για παράδειγμα :
ο Τυρταίος ήταν εκ γενετής τυφλός
ο Βασιλέας Αγησίλαος της Σπάρτης ήταν εκ γενετής χωλός
Επίσης, οι μαρτυρίες για τον τρόπο που αντιμετώπιζαν την αναπηρία τους πολίτες της Σπάρτης:
Α) όταν κάποτε ειρωνεύτηκαν έναν κουτσό Σπαρτιάτη που πήγαινε να πολεμήσει, αυτός απάντησε πως «ο πόλεμος χρειάζεται άτομα που μένουν στη θέση τους και όχι άτομα που το βάζουν στα πόδια»,
Β) σε παρόμοια περίπτωση τυφλού Σπαρτιάτη, αυτός απάντησε πως «και τίποτα να μην κάνω, όλο και κάποια λεπίδα του εχθρού θα στομώσω με το σώμα μου».
Ενώ πρέπει να σημειώσουμε ότι αποθετήριο αναπήρων παιδιών πρωτολειτούργησαν επί Βυζαντίου.
Τα ανάπηρα παιδιά τα απέθεταν στα "άντρα" (σε σπηλιές).
Απόθετες παιδιών υγιών και μη λειτούργησαν και απο τους Ρωμαίους κατά την τελευταία περίοδο της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
Οι σύγχρονες έρευνες στον Καιάδα.
το 1904, τα αρχαιολογικά ευρήματα εντός του Καιάδα οδήγησαν λανθασμένα την τότε ομάδα ξένων αρχαιολόγων στη διαπίστωση, ότι οι αρχαίοι Σπαρτιάτες έριχναν στον γκρεμό τα ανάπηρα παιδιά, βασιζόμενη στο μικρό μέγεθος των οστών, που αποκάλυψε η αρχαιολογική έρευνα, τα οποία αποδόθηκαν ατυχώς σε οστά μικρών παιδιών.
1956
Tο 1956, μισό αιώνα μετά, η μέθοδος του άνθρακος C14 αξιολόγησε τα συγκεκριμένα ευρήματα ως μη ανήκοντα σε παιδιά αλλά σε ενήλικους άνδρες λιγότερο σε γυναίκες και ελάχιστα σε παιδιά άνω των 12ετών. Άπαντες δε είχαν κατάγματα. Αυτό διδάσκεται στους φοιτητές Αρχιτεκτονικής και Αρχαιολογίας τουλάχιστον από το 1960 στα ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια
1983
Το 1983, με πρωτοβουλία του καθηγητή Πανεπιστημίου Κρήτης αρχαιολόγου Π. Θέμελη, προϊσταμένου της Εφορείας Σπηλαιολογίας και Παλαιοανθρωπολογίας, διοργανώθηκε ερευνητική αποστολή με συμμετοχή του Ανθρωπολογικού Μουσείου της Iατρικής Σχολής, για την εξερεύνηση σπηλαιο-βαράθρου, γνωστού ως Καιάδα, που βρίσκεται στην περιοχή του οικισμού Τρύπη, περίπου 10km βορειοδυτικά της Σπάρτης.
2003
Το 2003, το υπουργείο Πολιτισμού ενέκρινε τριετές ερευνητικό και εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Ανθρωπολογικού Μουσείου για τη διεξοδικότερη μελέτη του σπηλαιο-βαράθρου του Καιάδα με τη συνεργασία της εφορείας Σπηλαιολογίας Παλαιοανθρωπολογίας και της Ε' Εφορείας Κλασικών και Προϊστορικών Αρχαιοτήτων της Σπάρτης.
Οι κυριότεροι στόχοι του συγκεκριμένου ερευνητικού και εκπαιδευτικού προγράμματος του Ανθρωπολογικού Μουσείου και των φοιτητών του μαθήματος της Φυσικής Ανθρωπολογίας ήταν:
Α) η διερεύνηση των συνθηκών εναπόθεσης του ανθρώπινου σκελετικού υλικού στο εσωτερικό του σπηλαιοβαράθρου, και
Β) η περισυλλογή, η ανθρωπολογική μελέτη και η επιστημονική αξιολόγηση του σκελετικού υλικού του σπηλαιο-βαράθρου.
Αποτελεσματα των ερευνών
Από την συνέντευξη του καθηγητή Θεόδωρου Πίτσιου στον Μηνά Παπαγεωργίουπου δημοσιεύτηκε και στο περιοδικό Forbidden History αναφέρει:
Α) Ο εντοπισμός διάσπαρτων ανθρώπινων οστών, πρακτικά, σε όλη την έκταση του σπηλαιοβαράθρου, κατά κανόνα δευτερογενών επιφανειακών συγκεντρώσεών τους και σε λίγες περιπτώσεις αρχικής, in situ, αποκάλυψης παλαιοανθρωπολογικών ευρημάτων, τα οποία υποδεικνύουν διαφορετικές φάσεις και περιόδους εναπόθεσής τους ή μεταβολής των αρχικών συνθηκών εναπόθεσης των ανθρώπινων σκελετικών ευρημάτων του σπηλαιοβαράθρου.
Β) Η αδυναμία εντοπισμού οστών βρεφών ή μικρών παιδιών κατά την επιτόπια επιφανειακή έρευνα και την εργαστηριακή αναγνώριση του συνολικού δείγματος ανθρώπινων οστών που συγκεντρώθηκαν από το σπηλαιοβάραθρο.
Γ) Η επιβεβαίωση της παρουσίας σκελετικών ευρημάτων ενηλίκων ατόμων, τα οποία προφανώς είχαν επιβιώσει της πτώσης στο εσωτερικό του σπηλαιοβαράθρου και βρίσκονται σε εσοχές των κατακόρυφων τοιχωμάτων του, έως 20 μέτρα ψηλότερα από το σημερινό του δάπεδο.
Δ) Η περιορισμένη και κατά πάσα πιθανότητα πρόσφατη παρουσία οστών ζώων στο σπηλαιοβάραθρο, σε αντίθεση με το μεγάλο πλήθος επιφανειακών και επιχωμένων ανθρώπινων οστών.
Ε) Με βάση το συνολικό επιφανειακό ανθρώπινο σκελετικό υλικό, που έχει συγκεντρωθεί μέχρι σήμερα από το σπηλαιοβάραθρο του Καιάδα, έχει βεβαιωθεί η παρουσία ενός ελάχιστου αριθμού σαράντα έξι ατόμων. Γεγονός που έμμεσα παραπέμπει στην ιστορική αναφορά της σύλληψης και εκτέλεσης του Αριστομένη και των συντρόφων του, στο σπηλαιοβάραθρο του Καιάδα. Επίσης, έχει βεβαιωθεί η αναγνώριση σε αυτό το υλικό η παρουσία, κυρίως, ανδρών βιολογικής ηλικίας 18 έως 35 ετών, περιορισμένου αριθμού ατόμων ηλικίας μεγαλύτερης των 35 ετών, καθώς και δύο ή τριών ατόμων εφηβικής ηλικίας, μεταξύ 12 και 17 ετών.η περαιτέρω ερευνητική προσπάθεια. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην αναγνώριση των αρχικών συνθηκών εναπόθεσης του ανθρώπινου σκελετικού
Στ) Επίσης, έγινε δυνατή η λεπτομερέστερη σχεδίαση και τοπογραφική αποτύπωση του σπηλαιοβαράθρου του Καιάδα, καθώς και η επιτόπια αυτοψία του χώρου από ειδικό αρχιτέκτονα, με στόχο την προκαταρκτική διερεύνηση των βασικών προϋποθέσεων εκπόνησης τεχνικής μελέτης για τη μελλοντική διαμόρφωση και ανάδειξη του ιστορικού χαρακτήρα του σπηλαιοβαράθρου και του περιβάλλοντος χώρου.
Χρέος μας
Να αποκαταστήσουμε και να διαφυλάξουμε με κάθε τρόπο Αληθινή Ιστορία και την Παράδοση του προγόνων μας.
Α) η διερεύνηση των συνθηκών εναπόθεσης του ανθρώπινου σκελετικού υλικού στο εσωτερικό του σπηλαιοβαράθρου, και
Β) η περισυλλογή, η ανθρωπολογική μελέτη και η επιστημονική αξιολόγηση του σκελετικού υλικού του σπηλαιο-βαράθρου.
Αποτελεσματα των ερευνών
Από την συνέντευξη του καθηγητή Θεόδωρου Πίτσιου στον Μηνά Παπαγεωργίουπου δημοσιεύτηκε και στο περιοδικό Forbidden History αναφέρει:
Α) Ο εντοπισμός διάσπαρτων ανθρώπινων οστών, πρακτικά, σε όλη την έκταση του σπηλαιοβαράθρου, κατά κανόνα δευτερογενών επιφανειακών συγκεντρώσεών τους και σε λίγες περιπτώσεις αρχικής, in situ, αποκάλυψης παλαιοανθρωπολογικών ευρημάτων, τα οποία υποδεικνύουν διαφορετικές φάσεις και περιόδους εναπόθεσής τους ή μεταβολής των αρχικών συνθηκών εναπόθεσης των ανθρώπινων σκελετικών ευρημάτων του σπηλαιοβαράθρου.
Β) Η αδυναμία εντοπισμού οστών βρεφών ή μικρών παιδιών κατά την επιτόπια επιφανειακή έρευνα και την εργαστηριακή αναγνώριση του συνολικού δείγματος ανθρώπινων οστών που συγκεντρώθηκαν από το σπηλαιοβάραθρο.
Γ) Η επιβεβαίωση της παρουσίας σκελετικών ευρημάτων ενηλίκων ατόμων, τα οποία προφανώς είχαν επιβιώσει της πτώσης στο εσωτερικό του σπηλαιοβαράθρου και βρίσκονται σε εσοχές των κατακόρυφων τοιχωμάτων του, έως 20 μέτρα ψηλότερα από το σημερινό του δάπεδο.
Δ) Η περιορισμένη και κατά πάσα πιθανότητα πρόσφατη παρουσία οστών ζώων στο σπηλαιοβάραθρο, σε αντίθεση με το μεγάλο πλήθος επιφανειακών και επιχωμένων ανθρώπινων οστών.
Ε) Με βάση το συνολικό επιφανειακό ανθρώπινο σκελετικό υλικό, που έχει συγκεντρωθεί μέχρι σήμερα από το σπηλαιοβάραθρο του Καιάδα, έχει βεβαιωθεί η παρουσία ενός ελάχιστου αριθμού σαράντα έξι ατόμων. Γεγονός που έμμεσα παραπέμπει στην ιστορική αναφορά της σύλληψης και εκτέλεσης του Αριστομένη και των συντρόφων του, στο σπηλαιοβάραθρο του Καιάδα. Επίσης, έχει βεβαιωθεί η αναγνώριση σε αυτό το υλικό η παρουσία, κυρίως, ανδρών βιολογικής ηλικίας 18 έως 35 ετών, περιορισμένου αριθμού ατόμων ηλικίας μεγαλύτερης των 35 ετών, καθώς και δύο ή τριών ατόμων εφηβικής ηλικίας, μεταξύ 12 και 17 ετών.η περαιτέρω ερευνητική προσπάθεια. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην αναγνώριση των αρχικών συνθηκών εναπόθεσης του ανθρώπινου σκελετικού
Στ) Επίσης, έγινε δυνατή η λεπτομερέστερη σχεδίαση και τοπογραφική αποτύπωση του σπηλαιοβαράθρου του Καιάδα, καθώς και η επιτόπια αυτοψία του χώρου από ειδικό αρχιτέκτονα, με στόχο την προκαταρκτική διερεύνηση των βασικών προϋποθέσεων εκπόνησης τεχνικής μελέτης για τη μελλοντική διαμόρφωση και ανάδειξη του ιστορικού χαρακτήρα του σπηλαιοβαράθρου και του περιβάλλοντος χώρου.
Χρέος μας
Να αποκαταστήσουμε και να διαφυλάξουμε με κάθε τρόπο Αληθινή Ιστορία και την Παράδοση του προγόνων μας.
Αρείων Κυριάκος Χιώτης
Πηγές:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου