Δευτέρα 31 Αυγούστου 2020

Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΠΛΑΤΑΙΩΝ "ΤΕΤΡΑΔΙ ΤΟΥ ΒΟΗΔΡΟΜΙΩΝΟΣ* ΙΣΤΑΜΕΝΟΥ ΚΑΤ ΑΘΗΝΑΙΟΥΣ 479 Π.Χ "

Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΠΛΑΤΑΙΩΝ

Γράφει ο Κων. Γαλάνης  ( Οθρυάδας ο Όμοιος )


Αγαπητοί φίλοι , μετά την ήττα τής Σαλαμίνας ο Ξέρξης αναχώρησε για τά Σούσα ( πρωτεύουσα τής Περσίας ), αφήνοντας τόν στρατηγό Μαρδόνιο ( γιό τού Γωβρύα ) , μέ 300.000 επίλεκτο στρατό και 30.000 Ιππικό υπό τόν ίππαρχο Μασίστιο, γιά νά καταλάβει την Ελλάδα .
 Ήταν τέλος Σεπτ.480 π.Χ.
Ο Μαρδόνιος μέ τό στρατό του διεχείμασεν στή Θεσσαλία πού είχεν Μηδίσει , φιλοξενούμενος τών Αλευάδων ( ταγών τής Θεσσαλίας ) , Θώρακος ,Ευρυπύλου και Θρασυδαίου.

Τέλος Αυγούστου τού επομένου έτους 479 π.Χ. έμελλε νά απαλλαγούμε οριστικά από τόν κίνδυνο τών Περσών , αφού σέ αποφασιστική μάχη στίς Πλαταιές προεξαρχόντων τών Λακεδαιμονίων και στά στενά τής Μυκάλης σέ ναυμαχία - πεζομαχία ,κατενικήσαμεν τίς Περσικές δυνάμεις . Ο κόλπος τής Μυκάλης ευρίσκεται απέναντι από τή Σάμο.

Μετά την 10ην Αυγ. 479 Π.Χ και κατόπιν παρακλήσεων τών Αθηναίων πού ευρίσκοντο ξεσπιτωμένοι στή Σαλαμίνα ,δεχόμενοι δελεαστικές προτάσεις τού Μαρδονίου για συνεργασία , μέσω κήρυκος εξ Ελλησπόντου ονόματι Μουριχίδη και αποδεχόμενοι τις συμβουλές τού εγκρίτου Τεγεάτου Χείλεω , αποφασίζουν νά εκστρατεύσουν " πανστρατιά " εναντίον τών Περσών ευρισκομένων στήν Βοιωτία.
Αρχηγός αυτών ο 32χρονος Παυσανίας τού Κλεομβρότου , επίτροπος τού ανηλίκου βασιλέως Πλειστάρχου γιού τού Λεωνίδα καί υπαρχηγός ο Ευρυάνακτας τού Δωριέως καί οι δύο πρώτα ξαδέλφια τού βασιλέως.
Τόν στρατό τών Λακεδαιμονίων αποτελούσαν 5.000 " όμοιοι " Σπαρτιάτες , 35.000 είλωτες ψιλοί πολεμιστές πού αναλογούσαν επτά πρός ένα ,πρός τούς ομοίους , οι οποίοι μετέφεραν και τόν οπλισμό τών ομοίων και 5.000 " περίοικοι " επίλεκτοι πολεμιστές Λακεδαιμόνιοι ( οι περίοικοι ήσαν ελεύθεροι πολίτες τής ευρύτερης Λακεδαίμονος ,πού δέν είχαν πολιτικά δικαιώματα ), μέ 5.000 είλωτες , αναλογούντων έναν πρός έναν στούς περιοίκους.
Δηλαδή τό σύνολον τών Λακεδαιμονίων 10.000 άνδρες , μαζί μέ τούς είλωτες 40.000 άνδρες , έφθανε τούς 50.000 άνδρες. Περίπου τό 50% τής Ελληνικής δυνάμεως πού πολέμησε στίς Πλαταιές , άν σκεφθούμε ότι τό όλον Ελληνικόν στράτευμα ,ο Ηρόδοτος τό ανεβάζει σέ 110.000 άνδρες.

Λακεδαιμόνιοι ελέγοντο όλοι οι πολίτες όμοιοι και περίοικοι τής Λακεδαίμονος ,πού ζούσαν στην πόλη - κράτος των Λακεδαιμονίων , μέ βορινά σύνορα την νοητή ευθεία Κυπαρισσία - Τεγέα --Θυρέα ( Άστρος ) καί Νότια τό Λακωνικό κόλπο.
Σπαρτιάτες , απεκαλούντο οι όμοιοι πού ζούσαν στήν κοιλάδα τής Λακεδαίμονος καί είχαν πολιτικά δικαιώματα , ζούσαν δλδ στήν πόλη τής Σπάρτης.
Απαραίτητη προϋπόθεση νά αποκαλείσαι Σπαρτιάτης όμοιος , ήτο νά είναι η μητέρα σου Σπαρτιάτισσα.
Εάν τό τέκνον είχε πατέρα Σπαρτιάτη και μητέρα από άλλα πόλη ή ειλωτίδα ,τό παιδί απεκαλείτο " μόθαξ " , δέν είχεν πολιτικά δικαιώματα ,ακολουθούσε τήν αγωγή τών νέων και υπό προϋποθέσεις ή επιδεικνυομένη ανδρεία έμπαινε στήν τάξη των ομοίων , όπως π.χ ο Λύσανδρος ,ο Καλλικρατίδας κ.α
Δύο μόνον εκτός Λακεδαίμονος ,οι Ηλείς , ο Μάντης Τεισαμενός ( = εκδικητής ) καί ο αδελφός του Αγίας , ενετάχθησαν στούς ομοίους και τούτο διότι η Σπάρτη είχεν την ανάγκη τού διασήμου μάντη Τεισαμενού, καταγομένου εκ τού γένους τών μάντεων Ιαμιδών ,ο οποίος απήτησε νά γίνει όμοιος κι ο αδελφός του Αγίας.

Εκτός την Λακεδαιμονίων ,οι Αθηναίοι προσήλθαν στην Πλάταια μέ 8.000 άνδρες βαριά οπλισμένους ,υπό την αρχηγία τού Αριστείδη τού Λυσιμάχου και τών στρατηγών Μυρωνίδου καί Λεωκράτους , οι Κορίνθιοι μέ 5.000 άνδρες , οι Σικυώνιοι κι οι Μεγαρείς από 3.000 άνδρες ,οι Τεγεάτες μέ 1500 άνδρες κλπ..
Στρατοπέδευσαν στή Νότια πλευρά τού ποταμού Ασωπού και υπό τίς υπωρείες τού όρους Κιθαιρώνος κι απέναντί τους ,βορινά τού Ασωπού ποταμού βρήκαν παρατεταγμένους τούς Πέρσες .
Σέ θέση σντιμωλίας ( ο ένας απέναντι τού άλλου ),παρέμειναν επί 10 ημέρες και ο λόγος κατά τόν Ηρόδοτον ,υπήρξεν η αιτία ότι στίς θυσίες τών σφαγείων ,δέν διεφαίνετο νίκη για τόν επιτιθέμενο.
Έτσι έδειχναν τά σημάδια τών θυσιασθέντων σφαγείων, όπως τά διάβαζαν οι μάντεις την Ελλήνων και τών Περσών Τεισαμενός καί Ηγησίστρατος.

Τήν 11ην ημέραν όμως ο Μαρδόνιος απεφάσισε νά επιτεθεί ανεξαρτήτως τού αποτελέσματος τών θυσιών ,στηριζόμενος σέ παλιότερη χρησμοδοσία τού Μαντείου Δελφών ότι οι Πέρσες θά καταστραφούν ,εφ όσον λεηλατήσουν τό μαντείον ...Αυτός μή έχων πρόθεση λεηλασίας τού Μαντείου ,κάλεσε τό βράδυ Συμβούλιο αρχηγών , νά τούς ανακοινώσει την απόφασήν του.
Παρά τίς αντιρρήσεις τού Αρταβάζου καί τών Μηδισάντων Θηβαίων στρατηγών Ατταγίνου καί Τιμηγενίδου ,επεκράτησεν η γνώμη τού Μαρδονιου δ επίθεση τήν επομένη .
Τήν απόφαση αυτή τού Μαρδονίου επληροφορήθησαν οι Έλληνες από τόν βασιλέα τής Μακεδονίας Αλέξανδρο τόν Ά, ο οποίος μέ κίνδυνο τής ζωής του , τό προηγούμενο βράδυ τής 11ης ημέρας , ενημέρωσε τους Αθηναίους στρατηγούς κι αυτοί μέ τή σειρά τους την γενικο αρχηγό τού στρατεύματος Παυσανία.
Μαζί μέ τούς Πέρσες στις Πλαταιές συμπολέμησαν στό πλευρό τους οι Μακεδόνες υπό τόν Αλέξανδρο τόν Ά ,οι Θεσσαλοί υπό τών σδελφών Αλευάδων καί οι Θηβαίοι υπό τών Τιμηγενίδη καί Ατταγίνο , σύνολον περίπου 40.000 άνδρες. Οι Θεσσαλοί μάλιστα διέθεταν τό αξιολογότερο ιππικό τών Ελλήνων τής αρχαιότητος ( οπως καί οι Βοιωτοί ), αλλά ήσαν άπιστοι στίς συμμαχίες τους ..
" Απιστα τά τών Θετταλών " έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες.

Μετά τήν ενημέρωση τών αρχηγών τού Ελληνικού στρατεύματος από την Αλέξανδρο τόν Ά, οι Έλληνες στρατηγοί αποφάσισαν την ιδία νύκτα ,νά οπισθοχωρήσουν σέ καλυτέραν θέση απ αυτήν πολύ κατείχαν ,πιό ανώμαλη εδαφικά , για νά μήν μπορεί νά αναπτυχθεί τό Περσικό καί Θεσσαλικό ιππικό .
Μάλιστα στο προηγούμενο διάστημα τών 10 ημερών , είχαν υποστεί αρκετές φθορές από τό Περσικό ιππικό , άν καί είχαν καταφέρει νά σκοτώσουν την Ιππαρχο αρχηγό αυτού Μασίστιο ,τόν οποίον οι Πέρσες εθρήνησαν γοερώς. Τόν Μασίστιο εσκότωσε ο Αθηναίος λογάς Ολυμπιόδωρος , γιός τού Λάμπωνος μάντη τών Αθηναίων .

Προχωρημένα μεσάνυχτα κι ενώ ολόκληρος ο Ελληνικός στρατός είχε υποχωρήσει προς τήν υποδειχθείσα αμυντικότερη θέση , έμπροσθεν τών Πλαταιών καί τής θέσεως Ωερόη ( νησίδα τού ποταμού ) , ο λοχαγός Αμομφάρετος τού Πολιάδη τού Πιτανάτη λόχου την Σπαρτιατών ,ηρνείτο νά εγκαταλείψει τή θέση του , επειδή τό στράτευμα είχεν ιδεί τόν εχθρόν και τό Σπαρτιατικό δίκαιο ,απαγόρευε κάθε οπισθοχώρηση. Η θέση τής Σπάρτη ήτο σαφής ,νικάς ή πεθαίνεις ( νικάν ή απώλλυνται ).
Ο Παυσανίας μέ τόν Ευρυάνακτα καίτοι προσπαθούσαν νά τόν πείσουν νά τούς ακολουθήσει σέ θέση ισχυρότερα τής υφιστάμενης , γεγονός πού επέτρεπαν οι στρατιωτικες Σπαρτιατικές παραδόσεις ,αυτός υπήρξεν ανένδοτος , οπότε τίς πρώτες πρωινές ώρες τόν άφησαν κι απεχώρησαν πρός την συμφωνηθείσα θέση ,ακολουθούμενοι υπό τών Αθηναίων στά πλάγια .
Φθάνοντας στή θέση Αργιόπιον , δίπλα στόν Μολόεντα ποταμόν τό στράτευμα , ο Αμομφάρετος εδέησε νά τούς ακολουθήσει κι ενσωματωθεί μαζί τους.

Τό γεγονός αυτό υπήρξε πλήγμα για τό Ελληνικό στράτευμα, διότι πλήν των Σπαρτιατών ,Τεγεατών καί Αθηναίων πού συμπορεύτηκαν λόγω Αμομφάρετου ,τό υπολοιπον προπορευόμενον στρατευμα χάθηκε λόγω νύχτας καί απεκόπη μπροστά από τίς Πλαταιές.
Επειδή σέ λίγο ξημέρωσε και οι Πέρσες αντελήφθησαν τήν οπισθοχώρηση τών Ελλήνων, μέ μπροστάρη τό Περσικό ιππικό τούς κατεδείωξαν και τούς έφθασαν στήν προαναφερθείσα θέση Αργιόπιον.
Μετά από παρεκλήσεις τού Παυσανία στή Θεά Ήρα , 
τ' αποτελέσματα τών θυσιών απέβησαν ευνοϊκά δι επίθεση
καί μέ μπροστάρηδες τούς Τεγεάτες, επετέθησαν κατά τών Περσών καί οι Αθηναίοι εναντίον τών συνασπισμένων Μηδισάντων Ελλήνων ,οι οποίοι κατέφθασαν μετά τήν καθυστέρηση τών Ελλήνων από τό Περσικό ιππικό.

Έτσι έμελλε στό Σπαρτιατικό στράτευμα ν αντιμετωπίσει τούς 260.000 Πέρσες πολεμιστές ( γιατί στο μεταξύ ο Αρτάβαζος τού Φαρνάκη προαισθανόμενος τήν επερχόμενη ήττα, απέσχε τής μάχης κι ανεχώρησε για Ελλήσποντο μέσω Φωκίδας μέ 40.000 πολεμιστές ) κι οι Αθηναίοι τούς 40.000 πολεμιστές τών Μηδισάντων Ελλήνων.
Οι Πέρσες ερχόμενοι αντιμέτωποι μέ την Σπαρτιατική πολεμική μηχανή πού ελέγετο " ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΚΗ ΦΑΛΑΓΓΑ " , διεπίστωσαν τά λόγια τού βασιλέως Δημαράτου πρός τόν Ξέρξη ,πρό τής μάχης την Θερμοπυλών .
Μέ περίτεχνες πολεμικές κινήσεις κι εναλλαγές τών σειρών τών πολεμιστών τής φάλαγγας, κατόρθωσαν νά διασπάσουν τίς γραμμές τών Περσών προκαλώντας τους τόν όλεθρο και νά φθασουν δίπλα στο Μαρδόνιο ,πού πολεμούσε γενναία μέ τούς χίλιους σωματοφύλακές του ,πάνω στ άσπρο άλογό του.
Ο Σπαρτιάτης αξιωματικός Αρίμνηστος ( κατέχων σπουδαίαν θέσιν στήν Σπάρτη) κατόρθωσε νά τόν φονεύσει ,μέ αποτέλεσμα νά επακολουθήσει μαζική υποχώρηση τών Περσών , μέ κατεύθυνση κι εγκλεισμό αυτών σ ένα προστατευμένο στρατόπεδο πού είχαν κατασκευάσει μέ κορμούς δένδρων ,βορινά τού Ασωπού ποταμού εκτάσεως περίπου 3.500 στρεμμάτων .
( Ο Αρίμνηστος ώς επικεφαλής λόχου 300 Σπαρτιατών, εφονεύθη σέ ενέδρα υπό τών Μεσσηνίων κοντά στό Στενύκλαρον ( Γαργαλιάνους ) τό 464 π.χ κατά τό 3ον Μεσσηνιακλο πόλεμον .
Η πληροφορία τού Πλουτάρχου ότι ο Αρίμνηστος ήτο Πλαταιεύς καί ότι σκότωσε τόν Μαρδόνιο κτυπώντας τον μέ πέτρα στό κεφάλι ,κρίνεται αναληθής.

Οι Έλληνες τούς περιεκύκλωσαν και βοηθούντων τών επιστρεψάντων Αθηναίων πού κατεδίωξαν τούς ηττηθέντες Θηβαίους μέχρι τά τείχη τής πόλεώς τους , εκυρίευσαν τό ξύλινον τείχος καί κατέσφαξαν τό Περσικό στράτευμα . Από τίς 300.000 Πέρσες ,γλυτωσαν 3.000 άνδρες καί αυτοί πού διέφυγαν μέ τόν Αρτάβαζο τού Φαρνάκη.
Κατόπιν τό Έλληνικό στράτευμα πολιόρκησε τή Θήβα καί μετά από πολυήμερον πολιορκία καί συνθηκολόγηση μέ τούς Θηβαίους ,συνέλαβαν τόν Τιμηγενίδη καί τούς πρωταιτίους τού Μηδισμού και τούς εκτέλεσαν άνευ απολογίας στήν Κόρινθο. Γλύτωσε ο Ατταγίνος ο οποίος κατάφερε ν αποδράσει.

Τά αριστεία τής μάχης ,εδόθησαν τό ομαδικό στούς Πλαταιείς καί τά ατομικά στούς Σπαρτιάτες Αμομφάρετο , Ποσειδώνιο καί Φιλοκύνα ,ενώ από τούς Αθηναίους ετιμήθη ο Σωφάνης ο Δεκελεύς τού Ευτυχίδη. Τόν Αριστόδημο ( μοναδικό επιζήσαντα τής μάχης τών θερμοπυλών ) καίτοι πολέμησε γενναία κι έπεσε υπέρ πατρίδος ,δέν τόν συμπεριέλαβαν στούς τιμηθέντες ,διότι όπως είπαν , επεδείωξεν ένα ένδοξο θάνατο και η Σπάρτη έχασε έναν πολιστή πού είχε ανάγκη .
Στην μάχη εφονεύθησαν 91 Σπαρτιάτες ,16 Τεγεάτες και 52 Αθηναίοι κατά τόν Ηρόδοτο ,ενώ ο Πλούταρχος ανεβάζειτην αριθμό των φονευθέντων στούς 1360....

Μέ τή λήξη τής μάχης και τήν περιφανή επικράτηση - Νίκη τών Ελλήνων κατά την Περσών ,ο Παυσανίας Λακωνικά ενημέρωσε τά τέλη τής Σπάρτης :
" ΜΗΔΟΙ ΕΛΑΤΤΟΥΣ " Δ.Λ.Δ. " ΟΙ ΜΗΔΟΙ ΕΛΙΓΟΣΤΕΨΑΝ " !!!!!!

ΟΘΡΥΑΔΑΣ Ο ΟΜΟΙΟΣ ...


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου